Podatnik prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. Od dochodu z tego tytułu opłaca podatek liniowy, a ponadto w związku z prowadzoną działalnością podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu. Osiągał również przychody z umów zlecenia i o dzieło, podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym według skali podatkowej. Czy rozliczając podatek od tych dochodów będzie mógł wystąpić o zwrot niewykorzystanej ulgi na dzieci do wysokości sumy składek zapłaconych z działalności gospodarczej, ale nieodliczonych w PIT-36L?
Tak. Składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, których podatnik nie uwzględni w zeznaniu PIT-36L, będzie mógł wykazać na potrzeby określania kwoty zwrotu ulgi na dzieci nieodliczonej od podatku obliczonego według skali podatkowej od dochodów z umów zlecenia i o dzieło.
Zasady stosowania ulgi na dzieci są określone w art. 27f updof. Wynika z niego, że ulga przysługuje na dzieci małoletnie oraz dzieci pełnoletnie, o których mowa w art. 6 ust. 4c pkt 2 i 3 updof. Chodzi tu o dzieci pełnoletnie:
Ustalona kwota ulgi na dzieci podlega odliczeniu w zeznaniu (PIT-36 lub PIT-37) od podatku dochodowego obliczonego według skali podatkowej.
Z omawianej preferencji podatkowej można skorzystać nawet, gdy kwota przysługującego odliczenia nie znajduje pokrycia w obliczonym podatku. Jest to możliwe dzięki zastosowaniu mechanizmu zwrotu nieodliczonej kwoty ulgi, określonego w art. 27f ust. 8-12 updof.
Aby skorzystać z tego rozwiązania, podatnik musi opłacać składki na ubezpieczenia społeczne i/lub ubezpieczenie zdrowotne. Jak bowiem wskazuje art. 27f ust. 9 updof, kwota zwrotu nieodliczonej kwoty ulgi na dzieci nie może przekroczyć sumy:
| Zwróć uwagę!
Mechanizm dodatkowego zwrotu ulgi na dzieci polega na tym, że jeżeli kwota przysługującego odliczenia jest wyższa od kwoty odliczonej z tego tytułu w zeznaniu, różnicę między tymi kwotami podatnik może wykazać w zeznaniu (PIT-36 lub PIT-37) jako kwotę do zwrotu. |
Odnosząc się do sytuacji podatnika przedstawionej w pytaniu, należy potwierdzić, że nie może on zastosować ulgi na dzieci w zeznaniu PIT-36L, rozliczając podatek na zasadach określonych w art. 30c updof (tj. podatek liniowy) od dochodów z prowadzonej działalności gospodarczej. Nie ma jednak przeszkód, by skorzystał z omawianej ulgi, rozliczając w odrębnym zeznaniu (PIT-36 lub PIT-37) podatek od dochodów podlegających opodatkowaniu według skali podatkowej, a uzyskiwanych z umów zlecenia i o dzieło. Jeżeli natomiast wysokość tego podatku uniemożliwi odliczenie ulgi w pełnej wysokości, może skorzystać z mechanizmu zwrotu niewykorzystanej ulgi - do wysokości nieodliczonych w PIT-36L składek społecznych i/lub składek zdrowotnych.
Wątpliwości podatnika dotyczą możliwości wykazania w rozliczeniu podatku dokonywanym przy zastosowaniu skali podatkowej, kwoty składek opłaconych w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym. Warto zatem przywołać w tym miejscu informację Ministerstwa Finansów z 19 kwietnia 2023 r. przekazywaną do mediów na zapytanie dziennikarzy (ID informacji 540393). Czytamy w niej: "Obowiązujące przepisy ustawy PIT oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne pozwalają na odliczenie zapłaconych w roku podatkowym składek na ubezpieczenia społeczne, bezpośrednio na własne ubezpieczenia społeczne podatnika oraz osób z nim współpracujących bez wskazania, że odliczenie należy powiązać z przychodami ze źródła, z którym związany był obowiązek ich opłacenia. Inaczej jest w przypadku odliczania składek na ubezpieczenie zdrowotne podatnika oraz osób z nim współpracujących. Począwszy od 2022 r., wyłącznie podatnicy prowadzący działalność gospodarczą, którzy opłacają składki w związku z prowadzeniem działalności, z której dochody/przychody są opodatkowane podatkiem liniowym, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych lub kartą podatkową, mogą zmniejszyć odpowiednio dochód/przychód/podatek w formie karty podatkowej, o część tych składek.
Biorąc więc pod uwagę obowiązujące przepisy, nie ma uzasadnienia dla konieczności powiązania możliwości odliczania składek na ubezpieczenia społeczne w pierwszej kolejności ze źródłem przychodów, z którym był związany obowiązek opłacania tych składek".
Wynika z tego, że opłaconych w 2023 r. składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym podatnik nie ma obowiązku uwzględniać przy rozliczaniu tego podatku, lecz w zakresie dozwolonym przepisami może wykazać te składki przy rozliczaniu podatku według skali podatkowej.
Z kolei jeśli chodzi o wydatki poniesione na opłacenie składek na ubezpieczenie zdrowotne, to aktualnie obowiązujące przepisy pozwalają na ich rozliczenie - poprzez ujęcie do kosztów uzyskania przychodów lub odliczenie od dochodu - wyłącznie w ramach działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym. Warto jednak pamiętać, że na zasadach określonych w art. 23 ust. 1 pkt 58 updof lub art. 30c ust. 2 pkt 2 updof, rozliczane mogą być składki zdrowotne nieprzekraczające limitu obowiązującego w danym roku (w 2023 r. wynosi on 10.200 zł). Zatem nadwyżka składek zapłaconych ponad tę kwotę, a nieodliczonych w zeznaniu PIT-36L, może być uwzględniona w sumie składek wyznaczających kwotę zwrotu niewykorzystanej ulgi na dzieci.
Podsumowując, składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne zapłacone przez podatnika w 2023 r. z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym, w tej części, w jakiej nie zostaną odliczone przy rozliczaniu tego podatku w zeznaniu PIT-36L, podatnik będzie mógł uwzględnić w sumie składek ustalonej na potrzeby określenia kwoty zwrotu ulgi na dziecko, nieodliczonej od podatku obliczonego według skali podatkowej od dochodów z umów zlecenia i o dzieło.
| Przykład
Podatnik prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem liniowym. W 2023 r. w związku z nią podlegał ubezpieczeniom społecznym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu. Składki na te ubezpieczenia opłacane do ZUS zaliczał do kosztów uzyskania przychodów z prowadzonej działalności. Ponadto w 2023 r. na podstawie umowy o dzieło zawartej poza działalnością gospodarczą uzyskał przychody w kwocie 3.600 zł. Z tego tytułu nie podlegał ubezpieczeniom społecznym ani ubezpieczeniu zdrowotnemu. Płatnik pobrał natomiast zaliczkę na podatek dochodowy w kwocie 46 zł. Za rok podatkowy podatnik złoży dwa zeznania podatkowe, tj. PIT-36L, w którym rozliczy podatek od dochodów z działalności gospodarczej oraz PIT-37 służący rozliczeniu podatku od dochodu z umowy o dzieło. W zeznaniu PIT-36L wykaże - jako koszty uzyskania przychodów - całą wartość zapłaconych składek na ubezpieczenia społeczne oraz część opłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne, tj. w wysokości dopuszczalnego limitu wynoszącego 10.200 zł. W rozliczeniu tym nie zostanie uwzględniona kwota składki zdrowotnej w wysokości 4.800 zł, stanowiąca nadwyżkę ponad wskazany limit. W zeznaniu PIT-37 podatnik nie będzie mógł odliczyć kwoty składek na ubezpieczenie zdrowotne nieodliczonych w PIT-36L. Będzie mógł jednak wykazać tę część składek do wyznaczenia kwoty zwrotu nieodliczonej ulgi na dzieci, która przysługuje mu w związku z wykonywaniem w 2023 r. władzy rodzicielskiej wobec dwojga własnych małoletnich dzieci. Z uwagi na to, że dochody podatnika podlegające opodatkowaniu według skali podatkowej (z umowy o dzieło) nie przekroczyły kwoty powodującej obowiązek zapłaty podatku (tj. 30.000 zł), w PIT-37 nie wystąpi podatek do zapłaty. Natomiast dzięki wykazaniu w tym zeznaniu składki na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie 4.800 zł, podatnik w ramach dodatkowego zwrotu otrzyma pełną wartość przysługującej mu kwoty ulgi na dzieci w wysokości 2.224,08 zł (1.112,04 zł x 2). |
| ||||||||||||
|
||||||||||||
