Pracownik zatrudniony bezterminowo nabył prawa emerytalne i chciałby rozwiązać stosunek pracy za porozumieniem stron. Pracodawca zgadza się na propozycję pracownika. W związku z zaistniałą sytuacją będzie obowiązany wypłacić mu odprawę emerytalną. Jak obliczyć jej wysokość, jeżeli pracownik otrzymuje zarówno stałe, jak i zmienne składniki wynagrodzenia?
Odprawa emerytalna jest uprawnieniem powszechnym przysługującym ogółowi pracowników na podstawie przepisów Kodeksu pracy. Przy czym niektóre grupy zatrudnionych prawo do tego rodzaju odprawy mają uregulowane w przepisach odrębnych.
W myśl art. 921 § 1 K.p., odprawa emerytalna przysługuje pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę.
Warunki wymienione w tym przepisie, czyli spełnienie wymagań uprawniających do przejścia na emeryturę, zmiana statusu pracownika na status emeryta i wystąpienie związku pomiędzy ustaniem zatrudnienia a przejściem na emeryturę, muszą być spełnione łącznie.
Ważne: Odprawę emerytalną można wypłacić wyłącznie po rozwiązaniu stosunku pracy.
Wysokość odprawy emerytalnej wypłacanej na mocy Kodeksu pracy równa jest wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Nie może nabyć do niej prawa pracownik, który już wcześniej taką odprawę otrzymał. Wysokość odprawy emerytalnej może być korzystniej uregulowana w przepisach zakładowych, natomiast minimalną jej wysokość gwarantują przepisy Kodeksu pracy.
Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 7 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. nr 62, poz. 289 ze zm.), do obliczania odprawy przysługującej pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę należy stosować zasady obowiązujące przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. Zostały one określone w § 14-19 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz. U. nr 2, poz. 14 ze zm.). I tak, składniki wynagrodzenia określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości uwzględnia się w wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do odprawy. Natomiast składniki zmienne przysługujące za okresy nie dłuższe niż miesiąc przyjmuje się w średniej wysokości wypłaconej w okresie 3 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do odprawy. Składniki przysługujące za okresy dłuższe niż 1 miesiąc, wlicza się w średniej wysokości z okresu poprzednich 12 miesięcy. Suma tych składników daje przeciętne miesięczne wynagrodzenie odpowiadające wysokości odprawy emerytalnej. W przypadku odprawy, nie oblicza się kwoty ekwiwalentu za 1 dzień urlopu, czyli nie stosuje się współczynnika urlopowego (patrz: uzasadnienie do uchwały Sądu Najwyższego z 9 maja 2000 r., sygn. akt III ZP 12/00). Sąd Najwyższy w przytoczonej uchwale wyjaśnił, że przy ustalaniu wysokości odprawy pieniężnej, podstawę jej wyliczenia stanowi miesięczne średnie wynagrodzenie z okresu poprzedzającego nabycie prawa do tej odprawy, ustalone zgodnie z przepisami rozporządzenia urlopowego. Jednak w odniesieniu do odprawy, nie oblicza się kwoty ekwiwalentu za 1 dzień urlopu, poprzestając na wyliczeniu przeciętnego wynagrodzenia w sposób określony rozporządzeniem urlopowym.
| Przykład
Z dniem 30 listopada br. pracownik rozwiąże stosunek pracy i nabędzie prawo do odprawy emerytalnej w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Otrzymuje on wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 5.200 zł, dodatek funkcyjny w kwocie 350 zł oraz zmienną premię w wysokości do 15% wynagrodzenia zasadniczego. W okresie poprzedzającym nabycie prawa do odprawy (3 miesiące) pracownik otrzymał wynagrodzenie za godziny nocne oraz premie w wysokości: w sierpniu br. - 553,60 zł, we wrześniu br. - 856,40 zł i w październiku br. - 667,92 zł. Pracownikowi przysługuje odprawa emerytalna w kwocie 6.242,64 zł, zgodnie z wyliczeniem:
|
| ||||||||||||
|
||||||||||||
