Facebook
Rozlicz prawidłowo swój PIT za 2023 rok
Wyjaśnienia, wskazówki i porady do sporządzania zeznań podatkowych

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Prawo pracy  »  Umowy i płace  »   Zapis w umowie o pracę o przyjęciu odpowiedzialności materialnej przez pracownika
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Zapis w umowie o pracę o przyjęciu odpowiedzialności materialnej przez pracownika

Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 13 (391) z dnia 1.07.2015

Czy w treści umowy o pracę w pozycji "Inne warunki zatrudnienia", można dokonać zapisu o przyjęciu przez pracownika odpowiedzialności materialnej za mienie znajdujące się w miejscu pracy, za które on odpowiada ze względu na charakter pracy (np. sprzedawca w sklepie lub magazynier)?

Tak. Jednak dla powstania odpowiedzialności pracownika za mienie powierzone z obowiązkiem zwrotu lub do wyliczenia się nie wystarczy zapis o tym fakcie w treści umowy o pracę. W świetle art. 124 K.p. odpowiedzialność ta dotyczy osoby, której mienie to zostało prawidłowo powierzone.

Aktywne druki i formularze
Wzór umowy o pracę dostępny jest w serwisie 
www.druki.gofin.pl.

Zapis o odpowiedzialności materialnej pracownika nie należy do określonych w Kodeksie pracy obowiązkowych elementów umowy o pracę. Strony mogą jednak oprócz nich zamieszczać w treści umowy inne, istotne postanowienia. Wynika to z brzmienia art. 29 § 1 K.p., który określając treść umowy o pracę posługuje się zwrotem "w szczególności". Jak stwierdził Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 13 stycznia 2009 r. (sygn. akt II PK 105/08) przesądza to o możliwości objęcia umową o pracę również innych elementów ważnych dla stron danej umowy, których liczba jest dowolna. Należy jednak podkreślić, że nie mogą być one dla pracownika mniej korzystne niż przepisy prawa pracy.

Ważne: Postanowienia umowy o pracę mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy są nieważne, a zamiast nich z mocy art. 18 § 2 K.p. stosuje się odpowiednie przepisy prawa pracy.

Według orzecznictwa Sądu Najwyższego w ramach postanowień umownych regulowane mogą być zarówno dodatkowe uprawnienia pracownika jak i jego obowiązki. Strony mogą np. ustalić, iż pracownik będzie miał prawo do rekompensaty za rozwiązanie umowy o pracę (por. ww. wyrok SN z dnia 13 stycznia 2009 r.), wskazać obowiązujący pracownika system lub rozkład czasu pracy (por. wyrok SN z dnia 21 marca 2014 r., sygn. akt II PK 174/13). Dopuszczalnym postanowieniem będzie też zapis o związanej ze stanowiskiem odpowiedzialności za mienie powierzone z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się. Wówczas podpisując umowę pracownik zostaje poinformowany o rodzaju odpowiedzialności materialnej, jaka jest związana z jego stanowiskiem pracy i wyraża na nią zgodę (składa oświadczenie). Zamieszczanie tego rodzaju zapisu w umowie o pracę nie ma jednak dużego znaczenia praktycznego (poza dowodowym). Potwierdza to postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 2014 r. (sygn. akt I PK 178/13), zgodnie z którym pracownik, któremu powierzono mienie w prawidłowy sposób, ponosi odpowiedzialność na podstawie art. 124 K.p., choćby nawet nie podpisał deklaracji o przyjęciu tej odpowiedzialności.

Ważne: Zgoda pracownika na powierzenie mu mienia może wynikać z treści umowy o pracę (dotyczy to stanowisk związanych z odpowiedzialnością materialną, np. sprzedawca, magazynier) albo z deklaracji o przyjęciu odpowiedzialności materialnej.

Deklaracja, o której mowa wyżej, nie musi mieć formy pisemnej. Może być ona wyrażona przez czynności konkludentne np. pobranie pieniędzy, narzędzi (por. wyrok SN z dnia 15 listopada 1985 r., sygn. akt IV PR 221/85, PiZS 1986/3/70).

Jak wspomnieliśmy na wstępie, koniecznym warunkiem, aby pracownik ponosił odpowiedzialność za szkodę w mieniu powierzonym jest prawidłowe powierzenie tego mienia pracownikowi przez pracodawcę. Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 21 kwietnia 1995 r. (sygn. akt III APr 82/94, OSA 1997/7-8/22) prawidłowe powierzenie mienia to takie, które dla przejmującego ustala stan zerowy, czyli punkt wyjścia w kierunku późniejszych rozliczeń, bowiem inwentaryzacja początkowa i końcowa dają możliwość wyliczenia ewentualnego braku (niedoboru w mieniu). Dowód na to, że mienie zostało prawidłowo powierzone obciąża pracodawcę.

W praktyce pracodawcy zawierają z pracownikami, których stanowiska związane są z nadzorem nad powierzonym mieniem odrębne umowy o odpowiedzialności materialnej za to mienie. Można w nich szczegółowo określić wzajemne prawa i obowiązki, w tym ustalony w danej firmie sposób, w jakim pracownik potwierdza przyjęcie powierzonego mienia. Przy czym obowiązek zawarcia takiej umowy, zgodnie z art. 125 K.p., istnieje w razie, gdy taką odpowiedzialnością miałoby zostać objętych więcej osób (umowa o wspólnej odpowiedzialności materialnej za mienie powierzone z obowiązkiem wyliczenia się).

  Przykład  

Pracodawca po zatrudnieniu pracownika na stanowisku magazyniera powierzył mu nadzór nad zgromadzonym w magazynie towarem. W umowie o pracę znajduje się zapis, zgodnie z którym zatrudniony objęty jest odpowiedzialnością za powierzone mu mienie. Jest to jednak jedyny dokument, jaki w tym zakresie pracownik podpisał.

Nieudokumentowanie przekazania pracownikowi poszczególnych składników mienia pracodawcy, zarówno pod względem ilościowym jak i wartościowym, ogranicza możliwość skutecznego żądania od niego odszkodowania za poniesioną w tym mieniu szkodę. Aby wystąpić z takim roszczeniem pracodawca musi udowodnić fakt powstania szkody, która tutaj polega na niezwróceniu lub niewyliczeniu się z powierzonego mienia. Jednak bez przeprowadzenia inwentaryzacji (odbiorczej) może okazać się to niemożliwe. Powinien też wykazać, że mienie zostało powierzone w sposób prawidłowy, co w opisanej sytuacji również nie miało miejsca, gdyż strony ograniczyły się tylko do zamieszczenia w umowie o pracę odpowiedniego postanowienia.

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Umowy i płace - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.