Facebook
Rozlicz prawidłowo swój PIT za 2023 rok
Wyjaśnienia, wskazówki i porady do sporządzania zeznań podatkowych

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Składki, zasiłki, emerytury  »  Emerytury, renty, świadczenia przedemerytalne  »   Dla kogo dłuższa ochrona przedemerytalna?
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Dla kogo dłuższa ochrona przedemerytalna?

Gazeta Podatkowa nr 51 (883) z dnia 25.06.2012
Agata Barczewska

Pracownicy, którym do uzyskania wieku emerytalnego pozostało nie więcej niż 4 lata, korzystają ze szczególnej ochrony przed zwolnieniem z pracy. Kodeks pracy wprowadza zakaz wypowiadania takim pracownikom umów o pracę w okresie ochronnym. Jednak niedługo zasady korzystania z tej ochrony w odniesieniu do niektórych "roczników" pracowników ulegną zmianie.


Starszy pracownik z gwarancją ochrony

Pracownik, który z racji swojego wieku powoli zbliża się do uzyskania praw emerytalnych, jest dodatkowo chroniony przez prawo pracy. Przepis art. 39 K.p. wprowadza wobec takich osób (zatrudnionych w ramach stosunku pracy) ochronę przed wypowiedzeniem ich umowy przez pracodawcę. Okres ochronny obejmuje 4 lata do osiągnięcia przez pracownika powszechnego wieku emerytalnego, o ile posiadany okres zatrudnienia umożliwiał mu uzyskanie emerytury z osiągnięciem tego wieku. Przez powszechny wiek emerytalny rozumie się wiek emerytalny określony w ustawie o emeryturach i rentach z FUS w odniesieniu do ogółu ubezpieczonych oraz niższy wiek emerytalny dla wyodrębnionych grup (np. z tytułu pracy w warunkach szczególnych dla nauczycieli).

Należy podkreślić, że ochrona przed zwolnieniem dotyczy tylko możliwości wypowiadania umowy o pracę przez pracodawcę. W czasie ochronnym pracodawca może więc zwolnić pracownika w wieku przedemerytalnym w trybie natychmiastowym (dyscyplinarnie lub bez winy pracownika) bądź też zawrzeć z nim porozumienie stron o rozwiązaniu umowy o pracę. Ponadto, jeżeli pracodawca "zdążył" dokonać wypowiedzenia przed rozpoczęciem okresu ochronnego, to umowa o pracę ulegnie rozwiązaniu, nawet jeżeli okres wypowiedzenia upłynął już w czasie ochrony.


Warunek posiadania określonego stażu pracy jako jedna z przesłanek ochrony przedemerytalnej nie jest istotny przy nabywaniu emerytury na nowych zasadach.


W niektórych sytuacjach stosowanie art. 39 K.p. jest całkowicie uchylone. Pracodawcy nie wiążą żadne ograniczenia w zakresie wypowiedzenia umowy pracownikowi w wieku przedemerytalnym, jeżeli:

  • ogłoszono upadłość lub likwidację pracodawcy,
     
  • pracodawca przeprowadza zwolnienia na podstawie ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (tzw. ustawy o zwolnieniach grupowych),
     
  • pracownik chroniony na podstawie art. 39 K.p. uzyskał prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Trzeba w tym miejscu nadmienić o ważnym wyroku Sądu Najwyższego z dnia 27 lipca 2011 r., sygn. akt II PK 20/11. W wyroku tym Sąd uznał, że umowa o pracę na czas określony podpisana z pracownikiem, któremu przysługuje ochrona przedemerytalna, ulega rozwiązaniu z upływem czasu, na który była zawarta, jeżeli termin końcowy umowy przypada przed osiągnięciem przez pracownika wieku emerytalnego.


Nowy wiek emerytalny nie pozbawi ochrony

Reforma emerytalna, wprowadzona ustawą nowelizującą ustawę o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, w sposób istotny wpływa na zakres ochrony przedemerytalnej przysługującej pracownikom. Przepis art. 39 K.p. pozostał wprawdzie niezmieniony, ale regulacja przejściowa ustawy nowelizującej zmodyfikowała zasady korzystania z przewidzianej w nim ochrony. Aktualna ochrona przedemerytalna dla pracowników, których obowiązuje "typowy" powszechny wiek emerytalny, tj. 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn, rozpoczyna się odpowiednio po ukończeniu 56. i 61. roku życia i trwa aż do uzyskania tego wieku. Regulacja art. 39 K.p. nie uległa zmianie, okres ochronny nadal rozpoczyna się więc po osiągnięciu 56. lub 61. roku życia. Zasadniczej zmianie uległ jednak sam wiek emerytalny. Zgodnie z nowelizacją ustawy o emeryturach i rentach z FUS (wchodzi ona w życie z dniem 1 stycznia 2013 r.) docelowy powszechny wiek emerytalny będzie wynosił 67 lat zarówno dla kobiet, jak i dla mężczyzn. Osiągnięcie tego wieku będzie uzyskiwane stopniowo - poprzez jego podwyższanie co kilka miesięcy. Terminy wydłużania wieku emerytalnego zostały ściśle zaplanowane w ustawie nowelizującej. Przykładowo, kobiety z roczników 1953-1956 będą nabywały prawo do emerytury najwcześniej w wieku 60 lat i 1 miesiąca (kobiety urodzone w okresie od 1 stycznia do 31 marca 1953 r.), a najpóźniej z osiągnięciem 61 lat i 4 miesięcy (kobiety urodzone w okresie od 1 października do 31 grudnia 1956 r.). Kobiety z tych roczników z racji swojego wieku w dniu wejścia w życie reformy emerytalnej miałyby prawo do ochrony przedemerytalnej z art. 39 K.p. Jednak gdyby "odliczać" czteroletni okres ochronny od ukończenia przez nie 56. roku życia, okazałoby się, że można je zwolnić tuż przed emeryturą nabywaną na nowych zasadach. Ta sama prawidłowość dotyczy mężczyzn z roczników 1948-1951.

Takim negatywnym konsekwencjom ma przeciwdziałać art. 18 ustawy nowelizującej, na mocy którego pracownikom, którzy w dniu wejścia w życie noweli (1 stycznia 2013 r.) będą objęci ochroną przedemerytalną z art. 39 K.p. lub którzy byliby nią objęci, gdyby w tym dniu pozostawali w zatrudnieniu pracowniczym - ochrona ta przysługuje przez czas do osiągnięcia wieku emerytalnego wprowadzonego nowelizacją. Oznacza to wydłużenie okresu ochronnego dla niektórych roczników pracowników, w tym w przypadku kobiet urodzonych w grudniu 1956 r. i mężczyzn urodzonych w grudniu 1951 r. nawet o 16 miesięcy. Regulacja przejściowa ma więc chronić pracowników, którzy na dzień 1 stycznia 2013 r. byliby objęci zakresem art. 39 K.p. przed zakończeniem ochrony przedemerytalnej wcześniej niż osiągnięcie przez nich nowego, wydłużonego wieku emerytalnego.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.)

Ustawa z dnia 11.05.2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 637)

Emerytury, renty, świadczenia przedemerytalne - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.