Facebook
Rozlicz prawidłowo swój PIT za 2023 rok
Wyjaśnienia, wskazówki i porady do sporządzania zeznań podatkowych

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Prawo pracy  »  Umowy i płace  »   Zwolnionego pracownika trzeba rozliczyć
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Zwolnionego pracownika trzeba rozliczyć

Gazeta Podatkowa nr 5 (1046) z dnia 16.01.2014
Agata Barczewska

Rozwiązanie umowy o pracę kończy etap zatrudnienia pracownika w danym zakładzie. Zdarza się jednak, że na ostatni dzień zatrudnienia posiada on jeszcze wiele nierozliczonych zobowiązań wobec pracodawcy. Niezwrócona odzież i obuwie robocze, niespłacona pożyczka czy nieoddany sprzęt służbowy obciążają konto zwalnianego pracownika. Również pracodawca na dzień ustania zatrudnienia może mieć długi wobec pracownika.


Nadgodziny na koniec umowy

Rozliczenie czasu pracy następuje zawsze w ramach danego okresu rozliczeniowego. Bardzo często zdarza się jednak, że rozwiązanie umowy o pracę następuje w jego trakcie. W takiej sytuacji pracodawca jest zobowiązany do wcześniejszego dokonania rozliczenia czasu pracy odchodzącego pracownika. Obliguje go do tego art. 1516 § 1 K.p., który stanowi, iż w przypadku gdy dojdzie do ustania stosunku pracy przed upływem okresu rozliczeniowego, pracownikowi, oprócz normalnego wynagrodzenia, przysługuje prawo do dodatku. Oczywiście pod warunkiem, że w okresie od początku okresu rozliczeniowego do dnia zakończenia umowy pracował w wymiarze godzin przekraczającym podstawowe normy czasu pracy. Pracownik, który przekroczył normę dobową lub średniotygodniową, o której mowa w art. 129 K.p., tj. 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, ma prawo do dodatku w wysokości 50% lub 100%. Dodatki w tej wysokości określa art. 1511 § 1 K.p., do którego odwołuje się art. 1516 § 1 K.p. Pracodawca nie może odmówić ich wypłaty argumentując, że gdyby nie rozwiązanie stosunku pracy, to pracownik, wobec rozłożenia pracy na cały okres rozliczeniowy, nie nabyłby do nich prawa.

Przepis art. 1516 § 1 K.p. nie zmienia zasad rozliczania przekroczeń dobowych, które w każdej sytuacji powinny być rekompensowane na bieżąco. Ma on natomiast znaczenie w odniesieniu do przekroczeń normy średniotygodniowej. Ustalenia, czy takie przekroczenia wystąpiły w danym okresie rozliczeniowym, dokonuje się dopiero na koniec tego okresu. W sensie ścisłym nie można mówić o nadgodzinach z przekroczeń średniotygodniowych w sytuacji, gdy pracownik, którego zatrudnienie kończy się w trakcie okresu rozliczeniowego, świadczył pracę tylko w godzinach wynikających z jego rozkładu i nie otrzymał polecenia wykonywania pracy nadliczbowej. Niemniej w myśl dyspozycji art. 1516 § 1 K.p. czas pracy takiego pracownika należy rozliczyć także w zakresie tych nadgodzin, dlatego w piśmiennictwie z zakresu prawa pracy prezentowany jest pogląd, iż jest to wówczas jedynie czas płatny jak za nadgodziny, a nie z tytułu nadgodzin.


W celu ustalenia czy doszło do przekroczeń średniotygodniowych należy obliczyć wymiar czasu pracy dla niepełnego okresu rozliczeniowego, zgodnie z art. 130 K.p.


Mienie pracodawcy do zwrotu

W trakcie zatrudnienia między pracodawcą a pracownikiem może powstać wiele wzajemnych zobowiązań, niekiedy tylko pośrednio związanych ze stosunkiem pracy. Zdecydowana większość z nich ciąży po stronie pracownika, długi pracodawcy na ogół wynikają bowiem z obowiązku wypłaty przez niego wynagrodzenia za pracę. Natomiast pracownik na dzień ustania zatrudnienia może posiadać niespłaconą zaliczkę, pożyczkę z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych czy nierozliczony sprzęt służbowy. Zdarza się również, że zwalniany pracownik nie spieszy się ze zwrotem pobranej a niezużytej jeszcze odzieży lub obuwia roboczego. Pierwszą reakcją pracodawcy jest najczęściej wezwanie do zwrotu nierozliczonych rzeczy, bywa jednak, że jest to wezwanie nieskuteczne. Ponadto w wielu przypadkach pracownik nie jest w stanie całkowicie wyrównać swoich zobowiązań do dnia ustania stosunku pracy, zwłaszcza jeżeli chodzi o długoterminowe pożyczki.

Pracodawca nie ma w takich sytuacjach zbyt dużego wyboru sposobów postępowania. W szczególności nie może dokonać samowolnego potrącenia długu pracownika z wypłacanego mu wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń, do których prawo powstaje z dniem rozwiązania umowy. Nie może przykładowo wstrzymać wypłaty odprawy z ustawy o zwolnieniach grupowych czy ekwiwalentu za zaległy urlop, zaliczając te świadczenia na poczet nierozliczonych zobowiązań pracownika. Prawo pracy określa, które należności mogą być przez pracodawcę potrącone "przymusowo", tj. bez zgody zatrudnionego. Do tej grupy należą m.in. należności alimentacyjne i niealimentacyjne, ale tylko jeżeli potwierdzone są tytułem wykonawczym, którym najczęściej jest wyrok sądu zaopatrzony w klauzulę wykonalności. Bez zgody pracownika można również potrącić udzielone mu a nierozliczone zaliczki i kary pieniężne z odpowiedzialności porządkowej (art. 87 § 1 K.p.).

Świadczenia, które nie mieszczą się w katalogu zawartym w art. 87 § 1 K.p., mogą być potrącane tylko za zgodą pracownika, na warunkach określonych w art. 91 K.p. Oznacza to, że pracodawca, o ile nie dojdzie do porozumienia z odchodzącym pracownikiem, będzie musiał postarać się o uzyskanie tytułu wykonawczego na dochodzone przez siebie należności.


Nie można wstrzymać wydania świadectwa

W potocznych określeniach związanych ze stosunkiem pracy pojawia się czasami pojęcie obiegówki. To dokument wydawany pracownikowi, który kończy już zatrudnienie u danego pracodawcy. Jego celem jest potwierdzenie, że pracownik rozliczył się z zakładem pracy ze wszystkich należnych do zwrotu świadczeń czy przedmiotów. W praktyce uzależniano niekiedy wydanie pracownikowi świadectwa pracy od dostarczenia wypełnionej obiegówki, a jeżeli nie była stosowana w danym zakładzie, wymagano wcześniejszego zwrotu należnych pracodawcy świadczeń płacowych czy służbowego sprzętu.

Należy podkreślić, że, niezależnie od zasadności roszczeń pracodawcy, taka praktyka jest całkowicie niedopuszczalna. Pracodawca nie może uzależniać wydania świadectwa pracy od rozliczenia się pracownika z zakładem pracy. Obowiązek niezwłocznego wydania świadectwa powstaje co do zasady z chwilą rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy (art. 97 K.p.).

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Umowy i płace - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.