Facebook
Rozlicz prawidłowo swój PIT za 2023 rok
Wyjaśnienia, wskazówki i porady do sporządzania zeznań podatkowych

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Prawo pracy  »  Umowy i płace  »   Umowy antykryzysowe z szansą na przekształcenie
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Umowy antykryzysowe z szansą na przekształcenie

Gazeta Podatkowa nr 6 (1047) z dnia 20.01.2014
Agata Barczewska

Czas obowiązywania tzw. pierwszej ustawy antykryzysowej ostatecznie zakończył się 21 listopada 2013 r. Razem z tą ustawą straciły moc przepisy przewidujące limit zatrudniania na podstawie umowy na czas określony. Przepisy te były źródłem wielu wątpliwości i kontrowersji w sytuacji przekroczenia wspomnianego limitu. Dylematy związane z zawieraniem tzw. umów antykryzysowych przetrwały nawet samą ustawę, stanowiąc materiał do analizy ze strony Sądu Najwyższego.


Wiele umów ograniczonych limitem

Ustawa o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców, tzw. pierwsza ustawa antykryzysowa, wprowadziła nowe zasady zatrudniania pracowników na podstawie umów o pracę na czas określony. Przewidywały one uchylenie art. 251 K.p., na mocy którego w określonych warunkach następowało przekształcenie trzeciej umowy na czas określony w umowę bezterminową. W zamian za to wprowadzały ograniczenie czasu zatrudniania na podstawie umowy lub umów na czas określony maksymalnie do 24 miesięcy.

Powyższe zmiany miały charakter czasowy, tj. obowiązywały tylko w okresie od 22 sierpnia 2009 r. do 31 grudnia 2011 r. Jednak z uwagi na to, że nowe przepisy odnosiły się również do umów terminowych trwających w dniu wejścia w życie ustawy (tj. 22 sierpnia 2009 r.), wielokrotnie skutkowały przekroczeniem dwuletniego limitu. Dotyczyło to m.in. umów, które zostały zawarte przed 22 sierpnia 2009 r. na czas dłuższy niż 2 lata. Ustawa antykryzysowa nie rozstrzygała co dzieje się z takimi umowami, w szczególności, czy w razie przekroczenia limitu ulegały one przekształceniu w umowę na czas nieokreślony. Nie zostały też określone sankcje dla pracodawcy, który zatrudniał pracownika na podstawie umowy na czas określony naruszającej limit.

Ten stan niepewności prawnej powodował powstanie wielu różnych, często sprzecznych interpretacji i stanowisk, a spory w tym temacie były przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego. Sądowej analizie poddano zarówno te umowy, które zostały zawarte przed wejściem w życie pierwszej ustawy antykryzysowej (na okres dłuższy niż 2 lata), jak i umowy, które zostały podpisane w trakcie obowiązywania tej ustawy, z naruszeniem przewidzianego w niej limitu.


Stały kontrakt czasami możliwy

Wielu pracowników świadczących pracę na podstawie umowy lub umów na czas określony naruszających dwuletni limit miało nadzieję na uznanie, iż łącząca ich z pracodawcą umowa ma charakter bezterminowy. Miało to być konsekwencją naruszenia obowiązującego pracodawcę czasowego ograniczenia zatrudniania na czas określony. Pierwsze orzeczenie sądowe zapadłe w tego rodzaju sprawie nie było jednak korzystne dla pracowników. Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 9 sierpnia 2012 r., sygn. akt III PZP 5/12, uznał, że: "Umowa o pracę na czas określony zawarta przed dniem 22 sierpnia 2009 r. rozwiązuje się w przewidzianym w niej terminie, choćby trwała ponad 24 miesiące po dniu 21 sierpnia 2009 r. (…)". Z kolei w wyroku z dnia 4 marca 2013 r., sygn. akt I PK 242/12, SN stwierdził, iż: "Jeśli umowa terminowa została zawarta bezpośrednio przed wejściem w życie ustawy antykryzysowej na okres dłuższy niż 24 miesiące, nie przekształca się w stały kontrakt".

Te orzeczenia wydawały się przekreślać nadzieje pracowników na przekształcenie umów naruszających limit w zatrudnienie bezterminowe. Jednak w wyroku z dnia 4 października 2013 r., sygn. akt I PK 67/13, Sąd Najwyższy przyjął, że umowa na czas określony zawarta w trakcie obowiązywania ustawy antykryzysowej, która przekroczyła (sama lub łącznie z inną umową na czas określony trwającą w dniu wejścia w życie ustawy) dwuletni limit, przekształca się w umowę na czas nieokreślony. Pozornie ostatni z przywołanych wyroków pozostaje w sprzeczności z wcześniejszymi orzeczeniami zapadłymi w sprawach umów antykryzysowych. Jednak w rzeczywistości wyroki te nie są w stosunku do siebie rozbieżne. Podstawą ich wydania były bowiem odmienne stany faktyczne, które przesądziły o rozstrzygnięciu.


Co najmniej 3-miesięczna przerwa między umowami na czas określony powodowała ponowne odliczanie dwuletniego limitu.


Ważna świadomość pracodawcy

art. 13 ust. 1 pierwszej ustawy antykryzysowej wynika niedopuszczalność zatrudniania pracownika na podstawie kolejnych umów o pracę na czas określony przez okres dłuższy niż 24 miesiące. Mimo to w dwóch przywołanych wyrokach stwierdzono, że umowy na czas określony zawarte przed wejściem w życie ustawy antykryzysowej i kończące się w jej trakcie nie przekształcają się w stały kontrakt, nawet jeżeli trwały dłużej niż 24 miesiące. Tak niekorzystna dla pracowników interpretacja wynika jednak z kluczowego dla rozstrzygnięcia sprawy faktu zawarcia umowy przed wejściem w życie omawianej ustawy. W takiej sytuacji pracodawcy, którzy podpisali czasowe kontrakty na czas dłuższy niż 2 lata, nie mogli przewidzieć, że z uwagi na późniejsze wejście w życie przepisów antykryzysowych umowy naruszą regulacje ustawowe. Ustawa antykryzysowa postawiła ich niejako przed faktem dokonanym, zaskakując zmianą zasad zatrudniania terminowego. Dlatego nie powinni oni ponosić konsekwencji tej sytuacji w postaci przekształcenia umów naruszających limit.

W przeciwieństwie do nich pracodawcy, którzy zawarli umowę na czas określony w czasie obowiązywania pierwszej ustawy antykryzysowej, mieli już możliwość zapoznania się z jej wymogami. Nawet zawiłość czy niejasność poszczególnych przepisów ustawy nie stanowiła usprawiedliwienia dla naruszenia określonego w niej limitu zatrudniania terminowego. Zgodnie z przeważającymi interpretacjami liczony był on od dnia wejścia w życie ustawy (tj. 22 sierpnia 2009 r.), o ile w tym dniu strony wiązała umowa na czas określony. Dlatego naruszenie limitu w takich okolicznościach mogło, zdaniem Sądu, powodować przekształcenie umowy na czas określony w kontrakt bezterminowy.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.)

Ustawa z dnia 1.07.2009 r. o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców (Dz. U. nr 125, poz. 1035 ze zm.)

Umowy i płace - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.