Podatkowe skutki otrzymania zwrotu odsetek odliczonych w ramach ulgi odsetkowej - interpretacja indywidualna organu podatkowego

Tak wynika z interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 22 listopada 2023 r., nr 0114-KDIP3-2.4011.762.2023.3.MN.

Podatniczka w 2004 r. zaciągnęła kredyt hipoteczny w CHF, a w latach 2007-2022 wydatki na spłatę odsetek od tego kredytu odliczała w ramach tzw. ulgi odsetkowej. Obecnie przed sądem toczy się postępowanie z jej powództwa o stwierdzenie nieważności zawartej umowy o kredyt hipoteczny. Uznanie przez sąd pozwu będzie miało ten skutek, że bank będzie zobowiązany zwrócić podatniczce zapłacone przez nią odsetki od kredytu.

Wnioskując o wydanie interpretacji przepisów podatkowych w odniesieniu do opisanego zdarzenia przyszłego, podatniczka zadała pytanie, czy będzie zobligowana do zwrotu ulgi odsetkowej, a jeśli tak - to czy za okres 5 lat wstecz od prawomocnego unieważnienia umowy czy za inny okres? W jej ocenie skutki podatkowe zaistnieją tylko w związku ze zwrotem tej części odsetek, które były odliczane w okresie 5 lat wstecz liczonych od momentu uprawomocnienia się wyroku stwierdzającego nieważność umowy kredytowej.

Organ podatkowy uznał za nieprawidłowe stanowisko przedstawione przez podatniczkę. Przypomniał, że z ulgi odsetkowej można korzystać wyłącznie na zasadzie praw nabytych, stosując regulacje art. 26b updof obowiązujące przed 1 stycznia 2007 r. Ulga jest realizowana poprzez odliczenie od podstawy opodatkowania ustalonej zgodnie z art. 26 ust. 1 updof, wydatków poniesionych w danym roku podatkowym na spłatę odsetek od kredytu (pożyczki) udzielonego na sfinansowanie określonego rodzaju inwestycji mieszkaniowej, mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych podatnika.

Przechodząc do oceny zdarzenia przyszłego opisanego we wniosku, powołany organ wskazał, że w sprawie znajdzie zastosowanie art. 45 ust. 3a updof. Przepis ten stanowi, że jeżeli podatnik, obliczając podatek należny, dokonał odliczeń od dochodu, podstawy obliczenia podatku lub podatku, a następnie otrzymał zwrot odliczonych kwot (w całości lub w części), w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym otrzymał ten zwrot, dolicza odpowiednio kwoty poprzednio odliczone. Na tej podstawie stwierdził, że jeżeli w wyniku postępowania sądowego nastąpi zwrot odliczonych wcześniej odsetek, to w zeznaniu za rok wypłaty tych odsetek podatniczka będzie musiała zwiększyć podstawę opodatkowania (dochód). Organ zaznaczył, że: "Samo unieważnienie kredytu frankowego nie ma wpływu na rozmiar zobowiązania podatkowego w momencie składania wcześniejszych PIT. Dopiero wzajemne rozliczenia między bankiem i kredytobiorcą mogą mieć wpływ na zastosowanie ulgi odsetkowej".

Odnosząc się do kwestii, czy zwrot odliczonej kwoty ulgi powinien dotyczyć środków odliczonych za okres 5 lat wstecz, licząc od momentu uprawomocnienia się wyroku stwierdzającego nieważność umowy kredytowej, organ podatkowy wyjaśnił, że niezasadne jest w tym przypadku odwoływanie się do art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej. Przepis ten stanowi, że zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.

W analizowanym przypadku u podatniczki zobowiązanie podatkowe dotyczące rozliczenia z tytułu zwrotu odsetek, z którymi była związana ulga odsetkowa, powstanie dopiero w momencie otrzymania zwrotu odsetek w wyniku unieważnienia umowy kredytowej. Jednocześnie art. 45 ust. 3a updof będący podstawą obowiązku podatkowego, nie wskazuje, że dotyczy jedynie zwrotu kwot odliczonych w latach, za które zobowiązania podatkowe się nie przedawniły. Oznacza to, że w razie otrzymania zwrotu odsetek od kredytu hipotecznego, w związku z którym podatniczka korzystała z ulgi odsetkowej, nie ma znaczenia, w jakich latach ulga była realizowana. Znaczenie ma moment (rok) rozliczenia z bankiem tych środków.

Podsumowując, organ podatkowy stwierdził, że w przypadku gdy bank zwróci podatniczce odsetki w 2023 r., to powinna ona w zeznaniu składanym za ten rok doliczyć do dochodu kwotę odpowiadającą sumie odsetek odliczonych w ramach ulgi odsetkowej w latach 2007--2022. Natomiast zgodnie z art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej, zobowiązanie z tego tytułu przedawni się z końcem 2029 r.