Warunki stosowania ulgi rehabilitacyjnej określa art. 26 ust. 1 pkt 6 oraz ust. 7-7g i 13a updof. Regulacje te mają zastosowanie również w przypadku dokonywania odliczenia na podstawie ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2022 r. poz. 2540 ze zm.), co wynika z art. 11 tej ustawy. Osoby uprawnione do ulgi mogą więc odliczać wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesione w roku podatkowym, od:
Do wydatków na cele rehabilitacyjne zalicza się wydatki na zakup leków, o których mowa w ustawie z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2022 r. poz. 2301 ze zm.) - w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł, jeżeli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować stale lub czasowo te leki (art. 26 ust. 7a pkt 12 updof). Oznacza to, że odliczeniem nie można objąć całej kwoty wydatkowanej w danym miesiącu, a jedynie nadwyżkę ponad 100 zł. W celu ustalenia rocznej kwoty odliczenia należy najpierw obliczyć kwoty nadwyżek w poszczególnych miesiącach ponad kwotę 100 zł, a następnie zsumować te nadwyżki.
Warto zauważyć, że w przypadku gdy podatnik jest osobą niepełnosprawną i jednocześnie ma na utrzymaniu osobę niepełnosprawną, to sumuje kwotę wydatków na zakup leków dla tej osoby oraz dla siebie, a następnie oblicza nadwyżkę ponad kwotę 100 zł. Do odliczenia w zeznaniu przyjmuje sumę tych nadwyżek.
| Zwróć uwagę!
Gdy wydatki poniesione na zakup leków w danym miesiącu nie przekraczają kwoty 100 zł, to ulga za ten miesiąc nie przysługuje. |
Jednym z warunków dokonania odliczenia wydatków na cele rehabilitacyjne, czyli również na zakup leków, jest posiadanie dowodów poniesienia tych wydatków.
Art. 26 ust. 7 pkt 4 updof wskazuje, że - z zastrzeżeniem ustawowo określonych wyjątków - wysokość odliczenia z tytułu wydatków na cele rehabilitacyjne ustala się na podstawie dokumentu stwierdzającego ich poniesienie, zawierającego w szczególności:
| Zwróć uwagę!
Nie wymagają udokumentowania wydatki na cele rehabilitacyjne poniesienie na:
Na żądanie organu podatkowego podatnik musi jednak przedstawić dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności wskazać z imienia i nazwiska osoby, które opłacono w związku z pełnieniem funkcji przewodnika lub okazać certyfikat potwierdzający status psa asystującego. |
Kierując się treścią art. 26 ust. 7 updof, organy podatkowe stoją na stanowisku, że wydatki rehabilitacyjne, muszą być dokumentowane dowodem imiennym.
Ze względu na to, że z odliczenia wydatków na cele rehabilitacyjne mogą korzystać nie tylko podatnicy będący osobami niepełnosprawnymi, ale również podatnicy mający na utrzymaniu takie osoby, pojawiają się wątpliwości, czyje dane w takim przypadku powinny być podane na dokumencie potwierdzającym dany wydatek. Część z nich rozstrzygają organy podatkowe w wydanych interpretacjach indywidualnych.
Kwestia udokumentowania wydatków na zakup leków dla niepełnosprawnego pełnoletniego dziecka, była przedmiotem wyjaśnień udzielonych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 28 lipca 2023 r., nr 0112-KDIL2-1.4011.496.2023.2.AK. Podatniczka wyjaśniła, że mieszka z pełnoletnią córką, która posiada orzeczenie o niepełnosprawności wydane przez lekarza orzecznika. Poziom dochodów córki pozwala na uznanie, że pozostaje na utrzymaniu podatniczki. W roku podatkowym poniesione zostały wydatki na zakup leków, które córka musi zażywać zgodnie z zaleceniem lekarza specjalisty. Zakup dokumentuje faktura, która jako nabywcę wskazuje córkę. W tej sytuacji podatniczka zadała pytanie, czy może odliczyć wydatki na zakup leków dla niepełnosprawnej dorosłej córki? Uważała, że ma prawo do ich odliczenia, co potwierdził organ podatkowy, stwierdzając wprost, że: "(...) skoro Pani córka jest osobą niepełnosprawną, pozostającą na utrzymaniu rodziców, to pomimo że dokumenty stwierdzające poniesienie wydatków na zakup leków są wystawione na imię i nazwisko Pani córki, przysługuje Pani prawo do odliczenia (...) wydatków, których konieczność stosowania (...), została stwierdzona przez lekarza specjalistę do zażywania czasowo (...)".
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 16 maja 2023 r., nr 0112-KDIL2-1.4011.192.2023.2.MB rozpatrywał sytuację podatniczki, która lek dla dziecka pozostającego na jej utrzymaniu kupiła z własnych środków za pośrednictwem szpitala (nie była uprawniona do indywidualnego zakupu). Zawarła umowę ze szpitalem na zakup leku i środki na ten cel przekazała na jego rachunek. Otrzymała od niego fakturę za zakupiony lek (wystawioną na szpital). Organ podatkowy w kontekście art. 26 ust. 7 pkt 4 updof doszedł do wniosku, że: "(...) nie miała Pani możliwości bezpośredniego nabycia leku będącego przedmiotem wniosku. Jednakże posiadana przez Panią zawarta umowa ze szpitalem i dokonanie przelewu na rzecz szpitala, mimo że wskazują na to, że przelane przez Panią środki miały być przeznaczone na zakup leku dla Pani córki, dokumentują tylko fakt dokonania zapłaty za lek, nie zawierają zaś danych o których mówi (...) art. 26 ust. 7 pkt 4 (updof - przyp. red.), tj. danych identyfikujących sprzedającego lek oraz nie potwierdzają faktu zakupu leku przez Panią.
W świetle powyższego, stwierdzamy, że sposób udokumentowania wydatku związanego z zakupem leku dla Pani córki, nie uprawnia Pani do odliczenia od dochodu wydatków poniesionych na jego nabycie na podstawie art. 26 ust. 7a pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych".
Niekorzystną interpretację przepisów podatkowych otrzymał podatnik, którego małżonka przebywa w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym, a związane z tym koszty, w tym ponoszone na zakup leków, potwierdzają faktury wystawione na imię i nazwisko małżonki będącej osobą niepełnosprawną. W tym przypadku organ podatkowy nie podważał prawa do ulgi z uwagi na sposób udokumentowania wydatków, lecz ze względu na niemożność uznania, że małżonka pozostaje na utrzymaniu podatnika. Jej roczne dochody przekraczały bowiem limit, o którym mowa w art. 26 ust. 7e updof. Podatnik twierdził, że ma prawo do ulgi, bowiem przepisy o małżeńskiej wspólności majątkowej oraz prawo do wspólnego rozliczenia dochodów stanowią o równym statusie majątkowym i dorobkowym małżonków, w związku z czym nie istnieje pojęcie, że jeden z małżonków może żyć na utrzymaniu drugiego. Odnosząc się do tej sytuacji, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 19 lipca 2023 r., nr 0114-KDIP3-2.4011.485.2023.2.AC wyjaśnił, że: "Odliczenie wydatków związanych z niepełnosprawnością w ramach ulgi rehabilitacyjnej przysługuje osobie niepełnosprawnej lub podatnikowi, na którego utrzymaniu pozostają osoby niepełnosprawne. (...) wysokość emerytury Pana żony przewyższa miesięczny dochód otrzymywany z renty socjalnej zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o rencie socjalnej. Zatem Pana żona nie pozostaje na Pana utrzymaniu zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W związku z powyższym, wydatki poniesione na pobyt w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym, opiekę i leczenie Pana niepełnosprawnej żony, (...) będzie można odliczyć wyłącznie od dochodu Pana żony.
Fakt, że wydatki (...) poniesione zostały z Państwa emerytur, nie stanowi przesłanki wystarczającej do zastosowania przez Pana odliczeń od Pana dochodu w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Również złożenie wspólnego z żoną zeznania podatkowego i posiadanie wspólności majątkowej nie oznacza, że jest Pan osobą uprawnioną do odliczeń w tym zakresie. (...)
Zatem nie będzie mógł Pan odliczyć od Pana dochodu wydatków poniesionych przez Pana niepełnosprawną żonę i udokumentowanych fakturami wystawionymi na dane Pana żony w zeznaniu podatkowym (...)".
| ||||||||||||
|
||||||||||||
